Για την Περιγραφική Αξιολόγηση των μαθητών

Συναδέλφισσες, συνάδελφοι,

είναι σε εξέλιξη οι επιμορφώσεις Προϊσταμένων και Διευθυντών από τα ΠΕΚΕΣ για την προετοιμασία της εφαρμογής “Περιγραφική Αξιολόγηση στην Υποχρεωτική Εκπαίδευση”. Οι στόχοι αυτής, όπως αναφέρονται στον Οδηγό, είναι «η ολόπλευρη ανάπτυξη, η εξατομικευμένη και αναλυτική ανατροφοδότηση, η συνεργατική και κοινωνική μάθηση, η διαφοροποίηση και εξατομίκευση της διδασκαλίας και η ουσιαστική ισότητα ευκαιριών«.

Θέτουμε στους συναδέλφους ορισμένα ζητήματα προς συζήτηση και προβληματισμό:

•   Η αξιολογική διαδικασία, είτε είναι ποσοτική είτε ποιοτική, είτε βάζει βαθμούς είτε περιγράφει τον μαθητή, αποτιμά το αποτέλεσμα της μαθησιακής διαδικασίας και δε διαμορφώνει από μόνη της τις προϋποθέσεις για όλα τα παραπάνω. Το σύστημα αξιολόγησης δεν εξαλείφει ούτε αμβλύνει τις διαφορετικές αφετηρίες από τις οποίες ξεκινά ο κάθε μαθητής, τις ταξικές ανισότητες, που εκφράζονται και μέσα στις σχολικές τάξεις, τη φυσιογνωμία του σχολείου και συνολικά της εκπαίδευσης, που αναπαράγει τις ανισοτιμίες που υπάρχουν στην κοινωνία. Αυτά που καθορίζουν τα «αποτελέσματα» της παιδαγωγικής πράξης είναι οι ελλείψεις στα σχολεία, τα μεγάλα κενά, οι απαράδεκτες υποδομές, η υποβάθμιση της Ειδικής Αγωγής, η μετατροπή των Συλλόγων Διδασκόντων σε «πολυεργαλεία», που επωμίζονται ευθύνες που δεν τους αναλογούν (π.χ. Ομάδες Εκπαιδευτικής Υποστήριξης), τα αναλυτικά προγράμματα και τα «προβληματικά» σχολικά εγχειρίδια. Όλα, δηλαδή, τα αποτελέσματα της αντιεκπαιδευτικής πολιτικής, της σημερινής και των προηγούμενων κυβερνήσεων ως προς τα μορφωτικά δικαιώματα των μαθητών.
•   Η περιγραφική αξιολόγηση δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μια σειρά προβλημάτων που εμφανίζονται στη σχολική καθημερινότητα, π.χ. ανταγωνισμός μεταξύ των μαθητών, βαθμοθηρία, αδιαφορία για ορισμένα γνωστικά αντικείμενα. Πρόκειται για το «άκρον άωτον» της υποκρισίας να λέγονται αυτά από την κυβέρνηση,  αλλά και από διάφορους υποστηρικτές της, την ίδια στιγμή που με το σχέδιο για το νέο Λύκειο επιβάλλεται ένα άκρως ανταγωνιστικό και εξετασιοκεντρικό σχολείο, καταργείται η όποια γενική μόρφωση, μπαίνουν εξετάσεις (με ενιαία θέματα ανά ομάδα σχολείων) ακόμα και για την απόκτηση του απολυτήριου του Λυκείου! Ο ανταγωνισμός είναι δομικό στοιχείο της καπιταλιστικής κοινωνίας και αυτού του σχολείου. Τα αναλυτικά προγράμματα και τα σχολικά βιβλία (των προηγούμενων κυβερνήσεων, που τα διατήρησε σχεδόν όλα και η σημερινή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ), εξυπηρετούν ακριβώς σε αυτή την εμφύσηση του ανταγωνισμού και στη σχολική ζωή. Άλλωστε, και ο ίδιος ο εκπαιδευτικός, πριν μπει στη σχολική τάξη, καλείται να εμπεδώσει μια κουλτούρα σκληρού ανταγωνισμού μέσα από ένα «αέναο» κυνηγητό προσόντων και πιστοποιήσεων (βλ. νέο νόμο Γαβρόγλου για «προσλήψεις και διορισμούς»). Αλήθεια όλα αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα ότι βαδίζουμε σε ένα «συνεργατικό» σχολείο των «ίσων ευκαιριών» και πως η περιγραφική αξιολόγηση θα είναι το επιστέγασμά του;   
•   Η περιγραφική αξιολόγηση δεν έχει στόχο την ουσιαστική ενημέρωση γονιών και μαθητών.Αυτό πάντα γινόταν! Άλλος είναι ο στόχος! Η περιγραφική αξιολόγηση δε θα είναι μια απλή αποτύπωση της γνώμης του εκπαιδευτικού. Θα υλοποιείται στη βάση συγκεκριμένης φόρμας για κάθε τάξη (κεντρικά καθορισμένη) στην οποία θα αποτυπώνονται αναλυτικά μια σειρά δείκτες, που θα αφορούν όχι μόνο τις επιδόσεις αλλά και συνολικά την προσωπικότητα του μαθητή. Στην ουσία, η περιγραφική αξιολόγηση «σκανάρει» τις δεξιότητες του σημερινού μαθητή και αυριανού εργαζόμενου! Αυτό που ενδιαφέρει ΕΕ και ΟΟΣΑ είναι το σύστημα αξιολόγησης να κατατάσσει τους μαθητές σε κατηγορίες, ώστε να επιλέγουν αργότερα αυτοί το κατάλληλο εργατικό δυναμικό. Οφείλουμε να αναρωτηθούμε, επομένως, μήπως με τη γενίκευση της περιγραφικής αξιολόγησης, οδηγούμαστε σε μια πιο σκληρή, ποιο διαβαθμισμένη ποιοτικά κατάταξη  και διαφοροποίηση των μαθητών; Μια αξιολόγηση που θα τους στιγματίζει σε όλη τους τη ζωή!
•  Κυβέρνηση και Υπ. Παιδείας έχουν δώσει δείγματα γραφής, για το κατά πόσο κόπτονται για τα μορφωτικά δικαιώματα των μαθητών μας και τους όρους εργασίας των εκπαιδευτικών! Θα είχε ουσία να συζητάμε για το όποιο εργαλείο παιδαγωγικής αξιολόγησης των μαθητών, αν άλλαζαν ή βελτιώνονταν οι όροι για την αξιοποίησή του, δηλαδή η ίδια η σχολική πραγματικότητα. Αν π.χ. γίνονταν  μαζικοί μόνιμοι διορισμοί εκπαιδευτικών, ολιγομελή τμήματα, διαμόρφωση του περιεχομένου των μαθημάτων με επιστημονικό τρόπο, κάθε εκπαιδευτικός να διδάσκει το αντικείμενό του, οι δομές Ειδικής Αγωγής να λειτουργούν σε κάθε σχολική μονάδα με εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, να ενταχθούν ουσιαστικά οι πρόσφυγες και οι μετανάστες στην εκπαίδευση.

Άρα, το πραγματικό δίλημμα δεν είναι:  «βαθμολογική ή περιγραφική αξιολόγηση των μαθητών» αλλά:  «τι σχολείο έχουμε, σχολείο της αγοράς, των ταξικών φραγμών και της ημιμάθειας ή  σχολείο που θα έχει ως στόχο την ολόπλευρη μόρφωση και διαπαιδαγώγηση των μαθητών»; 

Με βάση τα παραπάνω, ξεκαθαρίζουμε ότι μετά το τέλος των σεμιναρίων των Προϊσταμένων και Διευθυντών για την περιγραφική αξιολόγηση των μαθητών και της ενημέρωσης που θα κάνουν στους Συλλόγους Διδασκόντων, αν συνταχτεί πρακτικό, δεν πρέπει να γραφτεί τίποτα περισσότερο από το ότι έγινε ενημέρωση για το θέμα. Καμία κρίση για το ζήτημα αυτό, θετική ή αρνητική, δεν είναι υποχρεωτική και δεν προβλέπεται από πουθενά! Και φυσικά δεν τίθεται ζήτημα εφαρμογής της την περίοδο αυτή, δεν υπάρχει κανένα σχετικό πλαίσιο! Κάθε Σύλλογος Διδασκόντων των σχολείων του Συλλόγου μας, αλλά και κάθε συνάδελφος, που θα δεχτεί οποιαδήποτε πίεση για κάτι περισσότερο, να επικοινωνεί με το Δ.Σ. Ακολουθούμε συλλογική στάση απέναντι στην αντιεκπαιδευτική πολιτική!